OECD, Tarım Siyasetleri İzleme ve Kıymetlendirme 2024 Raporu’nu yayımladı.

Buna nazaran, tarım kesimi dünya çapında çok sayıda zorlukla karşı karşıya. Tarım eserlerinin ulusal ve memleketler arası pazarları, Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu’daki artan tansiyon ve iklim değişikliğinden kaynaklanan çok hava olaylarının artan sıklığı ve şiddeti dahil olmak üzere birçok kısa ve uzun vadeli olaydan etkilenmeye devam ediyor.

Bazı ülkelerin ihracat kısıtlamaları memleketler arası ticaret sistemi üzerinde ek baskı oluştururken, birçok ülkede ağırlaşan çiftçi protestoları, tarımın karşı karşıya olduğu ekonomik, toplumsal ve politik zorlukları gösteriyor.

Bu kapsamda ülkelerin tarım siyasetleri da değişime uğruyor ve sürdürülebilirlik ve verimlilik artışı sağlayacak uygulamaların ehemmiyeti artıyor.

Tarımsal takviyeler gelişmekte olan büyük ekonomilerde öne çıkıyor

Raporda incelenen 54 ülkede tarım kesimine toplam takviye 2021-2023 periyodunda yıllık ortalama 842 milyar dolar oldu. Tarıma dayanak yüksek kalmaya devam etti lakin 2021’deki tepe noktasına nazaran düşüş gösterdi.

Ülkelerin 2021-2023 devrindeki yıllık takviyesinin 629 milyar doları ferdî üreticilere sağlandı.

Bu periyottaki takviyenin büyük kısmı ise büyük ekonomilerde görüldü. Çin tarıma sağlanan toplam yıllık dayanağın yüzde 37’sini, ABD yüzde 15’ini, Hindistan yüzde 14 ve Avrupa Birliği yüzde 13’ünü oluşturdu.

Bu dağılım, 2000’li yılların başına nazaran değerli bir değişimi gösteriyor. Kelam konusu devirde AB, ABD ve Japonya sırasıyla toplam dayanağın yüzde 26, yüzde 20 ve yüzde 16’sını oluştururken, Çin ve Hindistan’ın hissesi yüzde 15’in altında bulunuyordu.

Bölgesel dağılım, tüketicilere yapılan takviye açısından da farklılık gösteriyor. Tüketicilere 2021-2023 periyodunda sağlanan tarım dayanaklarının yüzde 67’sini ABD ve yüzde 29’unu Hindistan oluşturdu.

Verimlilik, üretim artışındaki itici güç

Verimlilik uygulamalarındaki büyüme son yıllarda ziraî üretimdeki değerli artışın gerisindeki itici güç oldu lakin verimlilik uygulamaları üretimi artırmak için tek başına yetersiz kalıyor.

Bu kapsamda OECD, dünyadaki tansiyonların ve besin sistemlerinin karşı karşıya olduğu daima zorluklar karşısında, tarımın daha sürdürülebilir, üretken ve dirençli hale gelmesi için siyaset yaklaşımları teklifinde bulunuyor.

Sürdürülebilir verimlilik artışı stratejileri için net amaçlar belirlemek, verimlilik kapasitesini artırmak için yatırımlar yapmak, çevresel tesirleri azaltmak, çevresel açıdan sürdürülebilir üretim uygulamalarına bağlı üretici dayanağını artırmak, doğal kaynakların sürdürülebilir idaresini sağlamak ve inovasyon sistemlerini belirleyerek gelişmiş verimlilik ve çevresel performans gayelerini daha düzgün yönlendirmek bu teklifler ortasında yer alıyor.

Türkiye’de tarıma sağlanan destekler

Rapora nazaran, Türkiye’de 2021-2023 devrinde üreticilere verilen takviyeler yüzde 11 ile OECD ortalamasına yakın seyretti.

Üreticilere yönelik bütçe dayanağı, muhakkak eserlerin üreticilerine prim ödemeleri biçiminde sağlanırken, fındık üzere eserlere has alan ödemeleri de devam etti. Öbür takviye tipleri ortasında alana dayalı eser sigortası, mazot ve gübre maliyetlerini karşılama dayanağı yer aldı.

Türkiye’de bu periyotta dala yapılan toplam takviye, 2021-2023’teki gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 1’ine karşılık geldi.

Bu oran bölüme kıyasla genel ekonomik büyümenin daha süratli olduğunu gösterirken, OECD ortalaması olan yüzde 0,6’nın üzerinde gerçekleşti.

Rapora nazaran, Türkiye’de sürdürülebilir verimlilik artışı için inovasyon, sulamanın güzelleştirilmesi ve lokal şartlara uygun mahsullerin geliştirilmesi ve kullanılmasına odaklanıyor.

Ancak OECD, bu modelin çiftçileri yeni eserler yahut prosedürler denemekten caydırmayacak halde uygulanması ve çiftçiler için elverişli bir ortam sağlamaya odaklanması teklifinde bulunuyor.