Nazım Salur, Getir’deki anlaşmazlığı Bloomberg HT’ye anlattı

Sizde kalacak olan şirketler hangileriydi?

Bunlar kümedeki n11, Amerika’daki FreshDirect. Buradaki Getir Finans’ın Getir’deki paylarının çoğunluğu ve idare hakları. Getir İş diye bir işimiz var. Onun dışında Bitaksi zati bizim birinci kurduğumuz şirkettir. Çoğunluğu kurucu ortağımızla bana aittir. Yaklaşık üçte birlik kısmı Getir’e aittir. O üçte birlik kısmın yüzde 90’ının Bitaksi’ye iade edilmesini de içeriyordu bu muahede. Getir Finans’ta ise durum şöyle; Getir Finans biz o muahedeyi yaptığımızda şimdi lisansı çıkmamış bir işti. O günden bugüne geçen süreçte lisansını aldı ve müşterisiyle buluştu. Yaklaşık 3 aydır hizmet veriyor. Bitaksi aslında hizmet veren bir şirket. 11 yıldır. Bunlar var.

Bunların dışında Getir Araç var. Getir Araç’da da bizim Anadolu Kümesi ile bir iştirakimiz var. Yüzde 25 Anadolu Grubu’ndadır. Yüzde 75’i Getir’dedir. O 75’in yaklaşık 90’ı bizde, yüzde 10’u Getir’de kalacaktı. Biz de Getir’de tekrar hissedar kalacaktık. Mutabakat buydu. Artık bu muahedenin içinde iki tane de küçük şimdi proje basamağında iş var, paylaşmaya gerek yok onları.

Mubadala işi kompakt bir iş yapıp yalnızca Türkiye’ye çekip, Türkiye’de de kümenin ana işlerine konsantre olmasını istedi. Onların seçtiği işleri aslında onlara verdik biz. Onun dışındaki şirketleri, aslında kümenin yeni yapılanmasında biz almasaydık muhtemelen kapatmak isteyecekti.

Türkiye’deki başka işlere biz talip olduk. “Biz bunları yaparız” dedik. İşte karşılıklı hangi oranda ne olacak? Birebir aplikasyonda kalma koşuluyla. Zira tıpkı aplikasyonda kalmanın her iş dikeyine karşılıklı yararı var. Bu türlü bir oldukça bir tartışmalı, gergin vakitler yaşadık o vakitte onlarla. Ancak sonuçta bir mutabakata vardık.

Şimdi bu muahedenin içindeki şirketlerin bir kısmı finansal olarak daha fit şirketler. Kimileri da tabiatları gereği hâlâ para yakan şirketler. Masraflı işler.

En masraflı olan iki tanesi FreshDirect ve n11’di. “Bunları muahedenin tamamlanması planlanan müddette, yani Ağustos’ta bitiremiyoruz. Yani paketin tamamını yetiştiremiyoruz. Bu şirketleri öncelikli olarak alın lütfen” diye bize ısrar ettiler.

“Bu ikisini evvel bitirelim. Başkalarını de bir iki aya bitiririz, yani Eylül-Ekim’de bitiririz” diye. Biz evvel pek istemedik bölmeyi, zira o bir paket. İçinde biraz yeterli, biraz sıkıntılı işler var. Ve bir paket olarak olduğunda manalı. Ancak orada ikna ettiler bizi ve biz evvel o iki şirketi, daha finansal olarak gereksinimi olan iki şirketi aldık üzerimize.

Diğer beş tane iş ise işte bir-iki ay içinde mutabakatlar bitecek, alacak diye bekliyoruz. Bunun üzerinden hayli bir vakit geçti. O bir iki ay, üç oldu, dört oldu, yıl bitti.

Yıl biterken 30 Aralık’ta bize bir not geldi. “Biz bu muahedeyi kararsız sayıyoruz. Öbür bir şey yapacağız. Harika Genel Şura toplayacağız” deniliyordu.

Çatı şirketi Hollanda’da Getir’in. O denli yapmıştık. Yurt dışında da operasyonlar var diye. Türkiye de onun altında bir şirket. Deniliyor ki, “Genel kurulu toplayacağız. Biz bu şirket için daha evvel verdiğimiz paraları paya dönüştürmek yerine borç sayıyoruz.” Diğer karışık formüller oluşturmuşlar. Bir ‘kurumsal darbe girişimi’ diyebilirim ben buna. Bir formda de belirli mazeretlerle işi kitabına uydurmaya çalışmışlar.

Size sunulan münasebet nedir?

Bu yapıdan vazgeçtik, yeni bir yapıya geçiyoruz. Sunulan münasebet ile gerçek ortasında büyük farklar var. Sunulan münasebet şirkete para lazım tekrar. “Biz vermezsek şirket zora girer.” Münasebetiyle bağımsız iki tane yönetim kurulu üyesi var orada. Natürel ne kadar bağımsız şöyle diyeyim. Bir tanesi Alix Partners diye bir şirketin temsilcisi. Bu şirket ayda 1.4 milyon pound fatura kesiyor Getir’e. Bu şirketi Mubadala getirdi. Bizim getirdiğimiz bir şirket değil. Garantörlüğünü de Mubadala yapıyor. Ayda 1.4 milyon dolar Mubadala vasıtası ile kazanan bir parantez içinde bağımsız üye ve bir tane daha bağımsız üye var. Dokuz üyeli bir idare konseyinde yalnızca o iki üyenin toplanarak aldığı karar sonucunda bir genel heyet daveti yapıldı. Pazar günü bu genel şura Hollanda’da yapılacak.

Bizim bunun tekniğiyle falan ilgili öbür şeylerle ilgili bir sürü hukuksal itirazımız var. Gerekli teşebbüsleri yaptık. Bu davalar Hollanda hukuku, Türk hukuku ve İngiliz hukukunu ilgilendiriyor. Bu üç ülkede de gerekli türel gruplarımız var. Daha evvelce de vardı. Bu işe özel yeni arkadaşları da ekledik. Burada hakkımızı yedirmemek için elimizden gelen her şeyi yapacağız.

Bu Bağımsız Yönetim Kurulu üyeliğini daha evvel bu bilgi de sizde olmasına karşın neden kabul ettiniz? O Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin Mubadala ile bağlantısı sizin tarafınızdan da biliniyordu muhtemelen.

Bağımsız yönetim kurulu üyesinin bir sürü sorumluluğu var. Aslında biz o bağımsız yönetim kurulu üyelerine de şahsen dava açacağız. Yurt dışında, bizim Türk kanununda da o denli. Yani Bağımsız Yönetim Kurulu üyesinin ne öteki çıkarı olursa olsun, aslında şirketin güzelliği için karar vermesi lazım. Biz vermediklerini düşünüyoruz. Yapmaca birtakım problemleri mazeret ederek büsbütün şirkete el koymak emeliyle bir tiyatro oynanıyor. O tiyatronun da oyuncusu olmuşlar. O tiyatroya karşı çıkan bağımsızlar olmak yerine hem yalnızca Mubadala’ya değil o bireylere de zati ihtarlarımızı çektik. “Bu kararı almayın” dedik onlara. Sizi de sorumlu tutarız. Aldılar.

Kaç bireyle alındı yeni yapının kararı?

İki kişi. Yani dokuz kişilik idare şurasında iki bireyle mi karar alınıyor? İki bireyle karar alınıyor. Toplantı bize haber verilmedi. Bir sürü şey var. Orada işte hukuksal olarak tabi Hollanda hukukuna nazaran orada itirazlarımızı yapıyoruz. Bugün size çok ayrıntılı diğer bilgi verecek durumda değilim.

Bazı bilgileri de yanlış hiçbir şey vermek istemiyorum. Zira yanımda şu anda hukukçu takımım yok. Sizle görüşürken. Bunlar kayda geçiyor. Yayınlanıyor sonra. Yanlış bir şey vermek istemem. Ancak şayet haklarımız verilmezse, yani burada daha önce yaptığımız yani bütün buradaki bu arbedenin ana nedeni daha önce anlaştığımız mevzudaki bizim haklarımızın yerine getirilmesi. Diğer bir şey değil.

Bu ortada sizin yerine getirmediğiniz rastgele bir yükümlülük oldu mu bu muahede kapsamında? Verdiğiniz ve karşılayamadığınız rastgele bir taahhüt?

Bizim açımızdan yok. Bu türlü bir şey de yani kelam konusu değil. Zira bu şirketlerle ilgili o karar verdikten sonraki şirketlerin nasıl yönetileceğiyle ilgili ortamızda yaptığımız muahede gereği. Mesela Getir’in Türkiye’deki işini o vakitten beri Mubadala’nın temsilcileri ve bu bağımsız yönetim kurulu üyesinin talimatları sonucunda buradaki mevcut yönetici arkadaşlar götürdü. Biz fakat aile olarak Getir Türkiye’nin idare konseyinde kalmaya devam ettik. Yalnızca onlara dayanak olduk. Hiçbir işlerine itirazımız olmadı. Yani uyumlu bir biçimde çalışıldı. Bizimle ilgili bu şekil yapabilecekleri bir sav olmaması gerek. Olursa da gerçeği yansıtmıyordur. Yani bunu ispat edecek durumdayız.

9 kişilik yönetim kurulu size bilgi vermeden toplandı. Ve 2 şahısla toplanarak karar aldı. Ve pazar günü de bu kararın geçerliliği için yatırımcılar ortasında bir oylama gerçekleştirilecek. İmtiyazlı yatırımcıların bir oylaması var. O oylamada da işte bu kararın, Mubadala’nın teklifinin; yani bizim açımızdan bizim haklarımıza çökme teklifinin kabul edilip edilmeyeceği oylanacak. Öteki yatırımcılara da işte bir onlar kendi açılarından bir durum sunuyorlar.

Niye bunun şirketin faydasına olduğunu anlatıyorlar. Biz de öteki yatırımcılara niçin bunun şirketin faydasına olmadığını anlatıyoruz. Bakalım ne olacak?

Burada sizin sözlerinizle bu şirketleri, yani size kalacak olan şirketleri daha evvel vermeyi kabul edip artık vermek istenmemesinin temel sebebi nedir?

Ben paylaşımımda kabaca yazdım onu. Bizim idaremizde olan işler değere bindi o altı ayda. Orada birçok iş var ancak iki tane bilhassa işin durumu farklı. Bir tanesi zati bizim 11 yıldır yaptığımız bir iş. Başarılı bir iş. BiTaksi. O BiTaksi’nin bir kısım payları var orada. O güzel bir iş. Daha da düzgüne gitti o vakitten bu vakte. Daha kıymetlisi o gün o muahedeyi yaparken şimdi lisansı çıkmamış proje halinde olan Getir Finans işimiz o ortada lisansını aldı.

Ve faaliyete geçti yaklaşık 3 ay önce. Ve toplumun ağır ilgisine neden oldu. Yani müşteri sayımız orada birinci 3 ay için beklentilerin üstünde gerçekleşti. Planlananın üstünde. Gerek Getir müşterilerinin, gerek öbür müşterilerin ilgi gösterdiği, ağır ilgi gören başarılı bir iş. Yani birinci 3 ay için hayli başarılı, geleceği âlâ gözüken bir iş oluşuyor orada.

Dolayısıyla bu değişen olumlu koşullar oradaki potansiyel, ilerideki kıymeti onların gözünde değiştirdi. O gün şimdi doğmamış bir çocuk olduğu için o işin onların gözünde bir pahası yoktu. Fakat biz o işin üstünde 3 yıldır çalışıyoruz.

Bizim için o iş her vakit kıymetliydi. Yani müsaadesi çıkmasa da kıymetliydi. O yüzden payların daha çok olan kısmını almak üzere anlaştık. Lakin orada, o işte 2 tane de yatırımcımız var. Daha iş evresindeyken projenin. Bir Amerikalı Crankstart Fonu, bir de İş Bankası. Bu iki fon yüzde 28’ine sahip olacak işin. Yüzde 72’si de Getir’di. Biz bu yüzde 72’yi o gün yaptığımız mutabakata nazaran ortamızda 40 kurucularda kalacak, 32’de Getir’de kalacak biçimde anlaştık. Tıpkı aplikasyonla da hizmet edeceğimiz için. Artık o 40’ı bize vermek istemiyorlar.

BiTaksi’nin yüzde 37 payı Getir’da, bize verilmesi gereken o paylar var. Onları vermek istemiyorlar. Vermek istemiyorlar yani. Burada bir paha var ve neden çökmek istiyorlar? Bu çökme lafı da tahminen biraz amiyane bir laf. İş dünyasında kibar kaçmayan bir laf olabilir lakin düşündüm daha kibar bir laf söyleyeyim, bulamadım. O denli hoş de anlatıyor ki çökme lafı, karşı karşıya kaldığımız şey. İngilizcesi de yok bu ortada çökmenin. Bulmaya çalıştık. Birkaç sözle tanım ediyoruz. Yasa dışı takeover falan filan. Çökmek deyince herkes tam anlıyor yani şeyi. Şimdi çökemediler. İnşallah çöktürmeyeceğiz. Gerekli çabaları yapıyoruz. Fakat önemli bir çökme hazırlığı yapmışlar ve bunu başarmaya çalışacaklar.

Peki pazar günkü oylamadan sizin lehinize bir karar çıkarsa ne olur? Aleyhinize bir karar çıkarsa ne olur?

Her iki türlü kararda da iş bitmiyor. Öteki kademeler da var. Onları bugün sizle hukukçum olmadan konuşmayayım. Yani ortamızda haklarımızın alınacağı bir sulh olmadığı sürece uzun sürecek bir sürecin başlangıcındayız üzere gözüküyor. Orada ne karar çıkarsa çıksın. Zira onların aleyhine de çıksa diğer bir biçimde bir daha bir karar alma ihtimali de olabilir. Onların lehine de çıksa bizim açabileceğimiz öbür davalar var. Uzun sürecek bir tüzel periyot olacak. Kararın çıkmaması için elimizden geleni yapacağız. Lakin çıkarsa da her şey bitmiyor. O şeyi kazanırsak da bence her şey bitmiyor. Karşı taraf yeterli niyetli olmaya karar verene kadar uzayacak bir şey bu.

Geri dönüşü var mı bu işin? Sizin kullandığınız söz ağır olduğu için soruyorum.

İfade ağır olsa da sonuçta orası bir kurum. Belirli beşerler bu kararları veriyor. Diğer beşerler da öteki kararları veriyor. Oradaki bize bakan yöneticiler belki üstlerine gerçeği pek anlatmamış olabilirler. Bilemiyorum onları. Artık bu işler türel süreçlere başlayınca, toplumda da tartışılınca o kurumlarda da daha akılcı karar verecek birileri çıkabilir. Çıkarsa da biz anlaşırız. Burada sonuçta bizim bir kan davamız yok. Ticari bir bahis bu. Haklarımızda, emek verdiğimiz, 10 sene büyüttüğümüz, oluşturduğumuz sonra anlaşarak bölmeye razı olduğumuz bir şeyde sıfır çıkmak istemiyoruz. Mutabakatımız var. Muahedeyi öbür bir mutabakatla tek taraflı yok etmek istiyorlar. Biz onun hukuksuz olduğunu düşünüyoruz. İspatlayacak bir sürü şeyimiz var. Her şeyi size anlatamam. Üç ülkenin hukukunu ilgilendiren teknik hususlar da var. Lakin ben size niyetimizi söyleyeyim. Biz burada bu iş nereye kadar gidiyorsa; bizim hakkımızın yenmediği yere kadar bu çabayı sürdüreceğiz. Geri kalan da mahkemelerin kararı. Sonuçta bakacağız ne olacağına.

Mubadala’nın bugüne kadar Getir kozmosuna toplam ne kadar yatırımı var?

1 milyar dolar civarında.

Getir’in şu anki ortamda yeni bir nakit muhtaçlığı var mıdır?

Getir üzere şirketlerin nakit muhtaçlığı genelde olur. Eskiye nazaran bu çok daha azdır şu anda. Daha kompakt bir iş yapıyor tek ülkede. Şöyle örnek vereyim. Amazon galiba 15-16 yıl para kazanmadı, sonra kazanmaya başladı. Uber birinci 12-13 yıl para kazanmadı. Geçen sene para kazanmaya başladı. Artık 160-170 milyar dolar. Lakin Uber’e de onca yıl boyunca yaklaşık 18-19 milyar dolar çeşitli yatırımcılardan para geldi. Ziyan etmeye devam ederken. Bu işlerin tabiatı gereği. Biraz çiftçilikten örnek vereyim. Elma ağacı dikersiniz. Ufak elmalar 5 yaşında çıkıyor. Sonra ağaç 10 yaşında bir olgunluğa ulaşıyor. Gerçek vereceği işte birkaç yüz kilo ise ondan sonra veriyor. Bu türlü sabır isteyen işler. Bir de olağan salatalık takım 2 ay sonra almak da var lakin bizim işler salatalık işi değil yani. Bizim üzere işlere yatırım yapanların ağaç içine girdiklerini bilmesi gerekiyor. Ağaç dikip sonra salatalık tarımı sonucu beklemek hiç düzgün olmuyor. Güzel sonuçlar vermiyor yani.

Batılı, tanınan teşebbüs sermayesi firmalarıyla aslında bu hususlara nispi olarak yeni girmiş, Mubadala şekli fonların bakış açısı çok farklı. Onlar ağaca yatırım yaptıklarını, meyvenin geç geleceğini, sabır gerektirdiğini, ortada o ağaç büyürken çeşitli fırtınalara maruz kalacağını biliyorlar.

Bu taraftaki bu işlere yeni girenler çok sabırsızlar. Ve sabırsızlık onları bence yanlış kararlara itiyor. Lakin olağan onların bileceği iş burada Mubadala yeri geliyor ortak üzere davranıyor, yeri geliyor kreditör üzere davranıyor. Hangisi o an onun menfaatini maksimize ediyorsa o denli bir durum alarak şirketi güç durumda bırakıyor aslında. Yani hakikat bir yatırımcı aslında şirketin yalnızca bedelini arttıracak halde davranır. Burada şirketin neredeyse tamamını kendi lehlerine en uygun halde maksimize etmek için davranıyorlar.

Bu da olağan birlikte kazanmak yerine siz sıfır olun… Bu yalnızca bize değil, başta Getir’e yatırım yapmış, evvel yatırım yapmış küçük yatırımcıların da haklarını da bayağı bir zedeyen şeyler.

O yatırımcılarla da görüşüyor musunuz?

Bir kısmıyla doğal arıyorlar, görüşüyoruz. Yani biz bu davada aslında haklarımızı alabilirsek o yatırımcılar için de kimi şeyler olabilir yani. Bu kapı onları için de bir örnek teşkil edebilir diye düşünüyorum yani. Zira şöyle de bir mevzu var, bu kadar büyük fonların natürel önemli kaynakları var, çok önemli bütçeler ayırabiliyorlar tüzel süreçlere. Beşerler, küçük şirketlerin kurucuları, sonuçta kızsalar da, haklı da hissetseler kendilerini, uzun süreçlere giremiyorlar. Yıllarca sürecek, çok değerli olacak, dünyanın değişik yerlerinde devam edecek davaları göze almak. Çoğunluk şeyde yani otuzlu yaşlarındadır founderlar teknoloji alanında, birden fazla kızsa da etse de sonuçta bu işleri takip etmiyor. Fakat biz bu işlerin takipçisi olacağız, biz o çoğunluktan değiliz.

Getir-Mubadala iştirakinin art planı

2015 yılında kurulan şirketin değerlemesi pandemi devrinde artan talep sonrasında süratle artmıştı. Bir periyot şirketin değerlemesi 11,8 milyar dolar düzeyine kadar yükselmişti. Yeni yatırım çeşitleriyle finansman sağlayan Getir Avrupa ile ABD pazarına açılma kararı vermişti. Getir, pandeminin akabinde tüketici talebinin azalmasıyla birlikte mali zorluklar yaşamaya başladı.

2023 yaz aylarına gelindiğinde Getir Fransa, İtalya, Portekiz ve İspanya’dan çıkmış, ayda yaklaşık 50 milyon dolarlık nakit kaybı yaşamıştı.

Şirketin bilinen son değerlemesi Eylül ayındaki yatırım cinsinin akabinde 2,5 milyar dolar olarak kaydedildi.

Şirket, geçen yıl Haziran ayında varılan muahede sonucunda, memleketler arası faaliyetlerini kapatmaya karar verdi. Bununla birlikte ikiye bölünmesi karşılığında Mubadala’dan 250 milyon dolar kaynak aldı.

Mubadala, sağladığı kaynak karşılığında Getir’in Türkiye’deki online market ve yemek teslimatı işinde idareye ve çoğunluk payına sahip olacaktı. Ayrıyeten Getir’in e-ticaret, finans, mobilite ve ABD’deki FreshDirect’in de olduğu öbür iştirakleri Nazım Salur ve Getir’in kurucularının büyük ortak olarak yer alacağı ikinci bir yapı altına taşınacaktı.

Getir’in yatırım çeşitleri

Şirket birinci yatırımını 2017 ve 2018 yıllarında toplam 4 milyon dolar olarak aldı.

2020 yılına gelindiğinde Michael Moritz’ten 38 milyon dolarlık bir yatırım aldı.

Ocak 2021’de, Base Partners ve Crankstart Foundation liderliğinde 8 yatırımcıdan 128 milyon dolarlık bir yatırım aldı.

Mart 2021’de Sequoia Capital ve Tiger Küresel Management’tan 300 milyon dolarlık bir yatırım aldı. Haziran 2021’de ise 6 yatırımcıdan 555 milyon dolarlık diğer bir yatırım aldı.

Mart 2022’de Mubadala ve Tiger Küresel Management’tan 768 milyon dolarlık bir yatırım daha aldı.

Bu son yatırımla birlikte şirketin değerlemesi 11,8 milyar dolara ulaştı.

2023’ün ikinci çeyreğinde Mubadala, Getir’e 435,5 milyon euro daha yatırım yaptı.

Bu süreçte Getir’in toplamda yaklaşık 2,3 milyar dolar yatırım aldığı belirtildi.