LNG fiyatlarında düşüş bekleniyor
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Lideri Fatih Birol, gelecek yıldan itibaren dünyada yeni sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kapasitelerinin devreye gireceğini, bunun Avrupa ülkeleri ile Türkiye, Hindistan ve Japonya üzere gaz ithalatçılarının çıkarına olacağını söyledi.
Birol, Brüksel temasları kapsamında Belçika Hükümdarı Philippe, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile görüşmelerinin akabinde değerlendirmelerde bulundu.
Avrupa’da bilhassa soğuk hava şartları nedeniyle son periyotta doğalgaz fiyatlarının yüksek seyrettiğini anımsatan Birol, Avrupa’nın doğalgaz denklemini hala çözemediğine işaret etti.
Birol, “Avrupa’da güç fiyatları, ABD, Çin ve Hindistan üzere büyük ekonomik güçlere kıyasla çok daha değerli. Avrupa’da ortalama doğalgaz fiyatları Amerika’nın 5 misli, elektrik fiyatları da Çin’in 4 misli pahalı” diye konuştu.
Yüksek güç fiyatlarının Avrupa iktisadına kıymetli tesirleri olduğunu vurgulayan Birol, şöyle devam etti:
“Avrupa iktisadının bel kemiği ihracattır. Avrupa Birliği (AB), dünyanın en fazla ihracat yapan iktisadı pozisyonunda bulunuyor. AB, ABD ve Çin’den daha çok ihracat yapıyor. Ancak güç fiyatları çok kıymetli olduğu vakit Avrupa’nın ihracatçı olarak rekabet gücü epeyce düşüyor. Bu yüzden, Avrupa iktisadı, bilhassa Avrupa endüstrisi, kıymetli bir krize girmiş durumda. Şayet buna tahlil bulunamazsa Avrupa iktisadı önemli olarak sarsılabilir. İstihdam konusunda önemli sıkıntılar ortaya çıkabilir. Bence Avrupa’nın şu anda önündeki en büyük ekonomik sorun, sanayi dalının büyük bir zelzeleye uğramadan nasıl eski günlerine yani savaş öncesi periyoda dönebileceği.”
LNG dalgası, alıcı ülkelerin lehine
Birol, 2026’dan başlayarak 3 yıl boyunca dünyada devreye girecek yeni sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kapasitesinin Avrupa için güzel haber olduğunu söyledi.
Özellikle ABD ve Katar’da 6-7 yıl evvel başlayan birçok LNG projesinin sonuçlanmaya yakın olduğunu lisana getiren Birol, “Yakında piyasalara devasa bir LNG dalgası gelecek. Bu da LNG fiyatlarının, gaz fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak. Bu mevzu Avrupa ve Türkiye üzere gaz ithal eden ülkeler için son derece kıymetli. Şu anda piyasalar satıcı odaklı halinden, alıcı lehine dönüşecek. Alıcıların elleri güçlenecek. O bakımdan Avrupa, Türkiye, Hindistan ve Japonya üzere LNG ve gaz ithalatçısı ülkeler için ufukta hoş bir haber var” dedi.
NATO temaslarında gündem güç arz güvenliği
Birol, son periyotta dünyada süratle artan müdafaacı ticaret siyasetlerinin güce tesirlerine ait ise ABD, Çin, Avrupa ve Hindistan’dan ticaret savaşlarının başlayacağına yönelik emareler geldiğini lakin bu türlü bir durumun güç dünyasını nasıl etkileyeceğini hakkında konuşmanın şu an için erken olacağını belirtti.
Enerji ve siyasetin geçmiştekinden daha fazla iç içe geçebileceğini söz eden Birol, “Enerji arz güvenliği süratle çok daha değerli bir mevzu haline geliyor” diye konuştu.
Birol, NATO temaslarında da bu hususun geniş biçimde ele alındığı bilgisini paylaştı.
Nükleer güçte 30 yılın en büyük inşa atağı
Enerji arz güvenliği ve pak güç dönüşümünün yanı sıra dünyada nükleer gücün de şu anda ülkeler için değerli gündem hususlarından biri olduğunu söyleyen Birol, “Enerji arz güvenliği dertlerinin artmasıyla, nükleerde çok önemli bir geri dönüş görüyoruz. Şu anda dünyada 60’tan fazla nükleer santral inşa ediliyor ve bu son 30 yılda nükleerde görülen en büyük inşa atağı.” sözlerini kullandı.
Birol, bu yıl nükleerden elektrik üretiminin tarihi bir tepe yapacağına işaret etti.
Brüksel’de Başbakan ve hükümet yetkilileri ile görüşmelerinde de bu hususun ele alındığını belirten Birol, Rusya-Ukrayna Savaşı öncesi nükleer santrallerini kapatmayı planlayan Belçika’nın da yeni nükleer santral kurmayı planladığını aktardı.
Birol, nükleer güçte küçük modüler reaktörlerin de 2030’dan itibaren gündeme gelebileceğini kaydetti.
Türkiye ve Avrupa ortasında güçte işbirliği potansiyeli yüksek
Türkiye’nin güç arz güvenliği ve nükleer güçteki projelerini pahalandıran Birol, “Türkiye bu hususta kıymetli adımlar attı ve güç ithalatını çeşitlendirdi. Türkiye, Türkmenistan dahil pek çok ülkeden (gaz) alım yapıyor, rüzgar ve güneş başta olmak üzere yenilenebilir güçte devasa adımlar atıyor. Umuyorum, nükleer güç teknolojilerinde de birkaç adım daha atıp bu alandaki parkımızı daha da genişletebiliriz” tabirlerini kullandı.
Birol, Türkiye ve Avrupa’nın bilhassa güç alanında birlikte çalışmasının kıymetli yararları olacağını vurgulayarak, Türkiye’nin Azerbaycan, Türkmenistan ve öteki ülkelerden gelen gazı Avrupa ülkelerine ulaştırmasıyla Avrupa’ya çok kıymetli bir çeşitlilik ve arz güvenliği sağladığını lisana getirdi.
Rüzgar gücünde türbinlerinin imalatı konusunda Türkiye’nin kıymetli bir uzmanlığı ve deneyimi olduğuna işaret eden Birol, “Burada Türkiye ile Avrupa ortasında önemli bir işbirliği potansiyeli görüyorum. Umarım güç alanındaki alakalar daha da güçlenir. Bunun arz güvenliği ve ekonomik olarak hem Avrupa’ya hem de Türkiye’ye değerli kazanımları olacağını düşünüyorum” dedi.
Global LNG görünümü
Özellikle Ukrayna-Rusya Savaşı sonrası, Rus güç kaynaklarına bağımlılığını azaltmaya çalışan AB ülkeleri, güç açığını kapatabilmek ismine ağır biçimde LNG alımı yaptılar. Bu nedenle global bazda bilhassa de AB pazarında doğalgaz ve LNG fiyatları tarihi dorukları gördü.
UEA bilgilerine nazaran, global LNG arzı geçen yıl ise yüzde 2 civarında arttı. Böylelikle 2024 yılında LNG’deki arz artışı son 4 yılın en düşük düzeyinde gerçekleşerek 10 milyar metreküp kadar oldu.
Bu yıl ise bilhassa Kuzey Amerika’da birkaç büyük LNG projesinin devreye girmesiyle birlikte LNG arz artışının yüzde 6 düzeyini bulması ve 30 milyar metreküpe çıkması bekleniyor.
Katar’ın birtakım finansal yatırım kararı alınan LNG projeleri ve inşa halinde olan başka sıvılaştırma tesislerinin 2030 sonuna kadar LNG piyasasına yılda 270 milyar metreküpten fazla ihracat kapasitesi eklemesi öngörülüyor.
