Küresel piyasalarda bu kez ‘çip önlemi’ endişesi
Wall Street borsaları kapanışa gerçek teknoloji paylarında ağırlaşan satışların tesiriyle Pazartesi gününü kayıpla tamamladı.
S&P 500 6 bin düzeyinin altına indi ve Nasdaq 100 yüzde 1’den fazla kıymet kaybetti. Yatırımcılar çip devi Nvidia’nın yarın açıklayacağı bilançoyu beklerken, hedge fonların “Muhteşem Yedili” olarak bilinen teknoloji paylarındaki net konumları Nisan 2023’ten bu yana en düşük düzeye indi.
Nvidia payı yüzde 3,1 gerilerken, ABD’de en büyük yatırım ve istihdam planlarını açıklayan Apple’ın payları yüzde 0,6 yükseldi.
Nvidia bilançosunu Cuma günü ABD’de açıklanacak kritik çekirdek PCE verisinin izleyecek olması, yatırımcıların daha yüksek oynaklık beklemesine de neden oluyor.
Trump’ın Çin çip teknolojisini maksat alan yeni adımları, ABD’de süreç gören Çin paylarının düşmesine neden oldu. Alibaba Group Holding Ltd. ABD’de 2022’den bu yana en sert kaybını yaşarken, Hong Kong’da yüzde 3’e yakın geriledi.
Asya borsalarının geneli de Trump’ın Çin’e yönelik baskıyı artırmasıyla ekside. 10 yıllık ABD Hazine tahvillerinin getirisi üç baz puan düşerek yüzde 4,4’e geriledi.
Tahviller, 69 milyar dolarlık iki yıllık tahvil satışının rekor talep görmesinin akabinde yükselişlerini sürdürdü. Kanada doları ve Meksika pesosu, Trump’ın her iki ülkeye yönelik gümrük tarifelerinin önümüzdeki ay yürürlüğe gireceğini söylemesiyle düştü. Bloomberg Dolar Endeksi 1.286 düzeyinde yatay.
Çin teknolojisine yönelik baskı artıyor
Trump idaresi, Çin’in çip sanayisine yönelik kısıtlamalarını artırmaları için kilit müttefiklere baskı yapıyor. Bloomberg’e konuşan mevzuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara nazaran ABD idaresi yetkilileri kısa müddet evvel Japon ve Hollandalı mevkidaşlarıyla Tokyo Electron Ltd. ve ASML Holding NV mühendislerinin Çin’de yarı iletken teçhizat bulundurmalarının önüne geçmeyi görüşmek üzere bir ortaya geldi.
Görüşmelerde ABD idaresinin gayesi, ortalarında Lam Research Corp., KLA Corp. ve Applied Materials Inc.’in de olduğu Amerikan çip teçhizatı şirketlerine yönelik kısıtlamalara müttefiklerininin de uymasını sağlamak ve böylelikle Çin’in yapay zeka ve askeri yeteneklerini artırabilecek yerli bir yarı iletken sanayisi geliştirmesini engellemek.
ABD idaresi ayrıyeten makul Çinli şirketlere yaptırım uygulanmasını ve Nvidia çiplerinin Çin’e lisanssız ihracatının daha da kısıtlanmasını pahalandırıyor.
Trump idaresi ABD şirketlerini ya da mülklerini satın alma tekliflerini inceleyen Yabancı Yatırım Komitesi’ne Çin’in teknoloji, güç ve ABD’deki öteki stratejik dallardaki harcamalarının kısıtlanmasını isteyen bir yazı da göndermişti.
Bu arada Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Putin ile ilgilerinin, Moskova’nın Washington ile yakınlaşmasından olumsuz etkilenmeyeceğinin sinyalini verdi. Şi, Çin’in “Ukrayna ihtilafına barışçıl bir tahlil bulunmasına yardımcı olmaya hazır olduğunu” ve “Rusya ve ilgili tarafların krizi çözmek için gösterdikleri olumlu çabaları” memnuniyetle karşıladığını söz etti.