Jeff Bezos’tan uzay rekabetinde kritik hamle
Jeff Bezos’un sahip olduğu havacılık teşebbüsü Blue Origin, on yıldan uzun süren geliştirme gayretlerinin akabinde birinci roketini yörüngeye yerleştirmeye çalışacak.
Başlangıçta 2020’de fırlatılması planlanan New Glenn, yaklaşık dört saatlik bir fırlatma süreci işe Pazar günü Cape Canaveral, Florida’dan uçacak. Fırlatma süreci bir Blue Origin test uydusunu yörüngeye yerleştirmeyi ve akabinde roketin alt kısmını Atlantik Okyanusu’ndaki bir insansız hava aracına indirmeyi amaçlıyor.
Uçuş, yıllardır uzay keşfi için savlı planlarını uygulamakta zorlanan Blue Origin için kritik bir şov vazifesi manasına geliyor. Şirket, turistleri uzayın kıyısına götürüp getirmiş olsa da, insanları ve uyduları yörüngeye gönderme yeteneğinden yoksundu.
Bu vazife, Blue Origin ile çabucak hemen tıpkı müddettir faaliyette olan lakin fırlatma yeteneğinde Bezos’un firmasını çok geride bırakan Elon Musk’ın SpaceX’iyle rekabette çok geride kalmış bir teşebbüs olacak. SpaceX’in Falcon 9 roketi, global olarak en üretken yörünge aracı olarak tanımlanıyor.
Blue Origin, çok gerisinde kaldığı SpaceX’i yakalamaya çalışacak
Musk üzere Bezos da Amazon.com Inc.’i kurmak ve Washington Post’un sahibi olmak üzere çok sayıda ticari çıkarı olan dünyanın en güçlü insanlarından birir. New Glenn’in başarılı bir biçimde fırlatılması, şirketi sonunda uyduları yörüngeye gönderebilen seçkin bir ABD teşebbüsleri çemberine sokacak ve Blue Origin’i SpaceX’in fırlatma pazarındaki sağlam hakimiyetine meydan okuma yoluna sokacak.
Ancak şirket için tahminen de daha da kritik olanı, New Glenn’in Bezos ve uzay uçuşunun geleceği açısından çok muhtaçlık duyulan merkez haline gelmesi. Yakın gelecekte New Glenn, şirketin 10 milyar dolarlık müşteri mukavelelerindeki birikmiş işleri temizlemesine yardımcı olacak. Uzun vadede, Blue Origin roketi ay misyonlarını ve sonunda tüm sanayileri gezegenden fırlatmak için kullanmayı planlıyor.
“Uzay erişim maliyetleri düşürülmeli”
Bezos geçen yıl NYT Dealbook Doruğu’nda “Uzaya erişim maliyetini düşürmemiz gerekiyor. Bir sonraki jenerasyonun yahut ondan sonraki jenerasyonun sanayi atıklarını Dünya’dan uzaklaştırabileceği ön şartları belirleyebiliriz ve sonra bu gezegen olması gerektiği üzere korunacaktır” dedi.
Ancak bunlardan evvel New Glenn’in uçması gerekiyor ve fırlatma rampasına ulaşmak şirketi için hayli uzun ve engebeli bir yol oldu. Bezos, New Glenn için resmi olarak 2016’da planlarını duyurdu, fakat roket on yıl sonundan evvel uçurma gayesi ile uzun yıllar evvel geliştiriliyordu. Lakin Blue Origin, bilhassa aracın şirket içinde inşa edilen BE-4 ana motorlarının geliştirilmesinde çok sayıda mahzur ve gecikmeyle karşılaştı. Motorlar programın yıllarca gerisinde tamamlandı.
Sık sık test uçuşları gerçekleştiren ve yol boyunca deneme yanılma yolu izleyen SpaceX’in tersine, Blue Origin daha klasik bir mühendislik yaklaşımı benimsedi: planlanmamış patlamaları en aza indirme hedefiyle tam bir test uçuşu denemeden evvel sahne gerisinde yıllarca ihtimamlı bir geliştirme uyguladı. Lakin birden fazla yeni roket birinci fırlatılışında başarısız oluyor. Başarılı bir çıkış, Blue Origin’in mühendislik maharetlerini sergileyecek ve Bezos’un SpaceX’e yetişme gayretinde büyük bir muvaffakiyete işaret edecek