Adana ziyaretinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bahçıvan, gündeme ve iktisada dair açıklamalarda bulundu.

“TCMB enflasyon konusunda gerçekçi davranma noktasında”

İstanbul Sanayi Odası’nın Kasım ayı toplantısına TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın katılacağını söyleyen Bahçıvan, “Enflasyon konusunda sebebi ve nedeni kendimiz olmayan bir sorunun çözülmesi noktasında en büyük fedakarlığı endüstrici ödüyor. Tahribatın kendini en net gösteren tarafı sosyolojik. Enflasyon bedenin tüm hücrelerinde kendini çok ağır gösteriyor. Enflasyon konusunda en güçü uyarıyı vaktinde biz yaptık, keşke toplumdaki tüm bölümler enflasyon ışığı görülmeye başladığında ve rasyonel iktisattan uzaklaşıldığında çok daha güçlü çıkışlar yapabilseydi.” diye konuştu.

OVP amaçlarına atıfta bulunan Bahçıvan “Tedavi süreci başladığında ortaya konan bir OVP planı vardı. OVP’deki gayelerin kimilerine yakınken kimilerinden uzaktayız. Maksatların en uzağında ise enflasyon varsayımı yer alıyor. Enflasyon maalesef direniyor. TCMB enflasyonla uğraş noktasında yapması gerekenleri yapıyor. Enflasyonda yıl sonu maksat aralığı açıldı. Onlar da gerçekçi davranma noktasındalar.” dedi.

“Faiz siyasetini çok zorlamamak gerekiyor”

TCMB’nin siyasetlerine ait değerlendirmede bulunan Bahçıvan şu sözleri kullandı; “TCMB’nin faiz siyasetini çok fazla zorlamamak gerekiyor zira şu anda cephedeki en büyük silah. İtimat ve kredi kaybı kadar yüksek ki TCMB Türkiye’nin ekonomik manada yitirmiş olduğu prestiji düzeltmeye çalışıyor. Bunun nedeni de iktisat biliminden uzaklaşmamız. Enflasyonla ilgili sürecin gecikmesi hiç beğenilen değil lakin bunu hızlandıracağız derken bugüne kadar uygulanan siyasetlerden U dönüşü yaparsak bu bizi çok daha büyük açmaza götürebilir. Acımasız bir sabır gerektiriyor bu süreç.

İlk açıklanan OVP’dekiyle şu anki ortasındaki makasın açıldığını da görüyoruz. Bu hastalığın ağır bakımdaki tedavi sürecine baktığımızda ağır bakımdan rahatlıkla çıkılabilecek vakti hasta yakınlarına şimdi net söyleme noktasında işaret yok. Tedavi sürecinin uzuyor olması sabır gerilimini artırıyor. Enflasyonla gayrette kararlılık varsa bu sürecin bir süre daha sabır isteyen süreç olacağına dair durum var.”

“Çözüm siyasetleri geliştirilmeli”

Şu anda uygulanan politikayı savunduklarına lakin sürecin giderek uzamasının sanayi ve gerçek kesim üzerindeki yükü artırdığına dikkat çeken Bahçıvan “Bu bahiste gerçek kesime dönük, bilhassa bölüm tahlillerin, tespitlerin çok güçlü yapılması gereken bir periyoda giriyoruz. Gerçek kesimin içinde bulunduğu ve 2025 yılının nasıl değerlendirileceği noktasında tespitler ve tahlil siyasetleri geliştirilmeli. Şayet bunu yapmazsak 2025, 2024’ten en azından birinci 6 ay çok daha güçlü olacak.

Buna karşı müdahale gücünün ne kadar kâfi olacağını uygun hesaplamak lazım. Bu ay TCMB Başkanı Kasım toplantımıza katılacak. TCMB gereğinden fazla yalnız bırakılıyor. Cepheye çıkması gereken öbür ünitelerin kendini göstermesi gerekiyor. O tarafta yeteri kadar bir çaba şimdi göremiyoruz. Daha temel bahislerde acil tahlillerin oluşturulması gerekiyor. 2025 meşakkati yüksek bir sene olacak üzere gözüküyor. Böylesi periyotların en büyük şansızlığı da sizin dışınızdaki gelişmeleri ıskalamak. İçimize kapanıp kendi iç gündemlerimizle son 3-4 yıldır çok boğulmaya başladık. Avrupa’daki koşullar, Çin, yeni ABD devri üzere gündemi çok da istediğimiz üzere kıymetlendiremiyoruz. Şirketlerimiz içinde bulunduğumuz güçlü periyodu kriz siyasetleriyle çözmeye çalışıyor. Geleceğimizle ilgili dünyadaki gelişmeleri kaideleri çok yeterli kıymetlendiremiyoruz. Bilhassa Avrupa’yı çok uygun takip etmemiz gerekiyor. Avrupa’da işler maalesef çok uygun gitmiyor, âlâ gidecek üzere de gözükmüyor bir müddet daha” değerlendirmesinde bulundu.

“Asgari fiyat artırımında iki tarafı da memnun edecek bir tablo gözükmüyor”

Asgari fiyat artırımı hakkında konuşan Bahçıvan, her iki taraf için mutsuzluğu en aza indirmenin muvaffakiyet olacağını belirterek, “Asgari fiyat konusunda iki taraf için de empatinin yüksek yapılması gereken bir süreçteyiz. Bir tarafta en değerli ortağımız olan ve endüstrinin üretim gücünün temel tamamlayıcısı olan çalışanlarımızın ömürleri var. Başka taraftan sanayicimizin bilhassa muhakkak iş kollarındaki en değerli maliyet faktörü olan işgücünün rekabette oluşturacağı kıymetler var. Hem iş gücünün istikrarlı ve kalıcı olması, hem de işgücü maliyeti ödeyen firmaların rekabet edebilmesi noktasında ortada buluşulması lazım. Bu yıl da taban fiyatın en az geçen yılki kadar üzerinde konuşulacağını kestirim diyorum. İki kısmın de çok memnun olacağı bir noktada olmayacağı kesin üzere gözüküyor. Mutsuzluğu en aza indirmek bile bir muvaffakiyet olacak” diye belirtti.

“Vergi bandı konusunda 1-2 haftaya kadar ümit verici bir durum olabilir”

Bahçıvan, fiyatlardaki vergi bandının üst çekilmesi gerektiğini ve bu mevzuda maliye bakanlığıyla irtibat halinde olduklarını, önümüzdeki 1-2 hafta içinde sonuçlanabileceğini söyledi.

Bahçıvan “Ücretlerdeki son 2-3 yıldır düzeltme, çalışanın enflasyon muhasebesi diye isimlendirdiğimiz vergi bandının kesinlikle yeni bir endeksle üst çekilmesi gerekiyor bu yıl. Brüt fiyat nete dönerken eski periyotlarda 9’uncu 10’uncu aydan sonra başlayan o kısımlar, yılın 2’inci 3’üncü ayında kesilmeye başlıyor. Gecikmeden o bahiste maliye bakanlığının düzeltme yapması gerektiğini ısrarla söylüyoruz. Bandın biraz daha üst çekilmesi, hiç değilse çalışanlarımızın daha geç periyotlarda bir kesintiyle müsabakasına vesile olacak. Bunun çok kıymetli olduğunu ısrarla söylüyoruz. İnşallah bir iki haftaya kadar onunla ilgili ümit verici bir durum var. Tabi maliye kendi açısından baktığında o vergiyi kaynak olarak gördüğü için talebimize nasıl bir karşılık verecek göreceğiz” yorumunu yaptı.

“İşgücü ithalatı konusunda tasa duyuyorum”

İş gücünün dışarından temin edilmesiyle ilgili çalışmalara da değinen Bahçıvan “Kısa vadede telaşlı bir biçimde dal kıymetlendirilmesi yapılmadan işgücü ithalatının yapılmasının, ileride çok daha büyük boyutlu meselelere yol açabileceğinin telaşını taşıyorum. İşgücü ithalatı denetimsiz bir şeye dönüşürse, farklı boyutlarda riskler ve sorunlar getirebilir. Öte yandan yurt dışına giden gençlerimizle konuşmak lazım. Tabi ki yurt dışını tercih edenler için fiyatlar bir faktör lakin fiyat dışında gençlerimizin neden ayrıldıklarını çok düzgün tahlil etmemiz gerekiyor. Bu iş artık bahta bırakılacak bir noktada değil. İşgücü göçü konusunda telaşa girilmesinden kaygı duyuyorum. Ölçüyü kaçırmamak gerekiyor” yorumunda bulundu.

“Konkordatolar yalnızca finans ve kamu alacaklarını kapsamalı”

Bahçıvan, “Konkordatonun geçmiş yıllarda oluşturmuş olduğu istismarlara dönük bakış açısı değiştirilmeli. Konkordatolar şu anda çok rahatsız edici boyutta değil lakin işaretler artacağını gösteriyor ve artmadan da birtakım tedbirleri almak lazım. Bugünkü halimizle konkordato uyguladığımız firmaya yaşama talihi avantajı verirken, maalesef o firmanın alacaklısına adeta bir ceza uyguluyoruz. Konkordatonun yalnızca kamu ve finans alacakları boyutunda uygulanmasını, gerçek kesim alacaklarının kapsamın dışında kalmasını öneriyoruz. Türkiye’de maalesef kimi yanlışsız adımlar çok gecikiyor. Bunun geciktirilmesi ile ileride hiçbir günahı yokken yalnızca konkordato imkanı almış olan firmalardan ötürü, tıkanan damarlar artmaya başlayacak ve yeni konkordato muhtaçlıkları doğuracak. Konkordato yalnızca ve yalnızca finans alacaklarını ve kamu alacaklarını kapsamalıdır” dedi.

“2025 için en büyük risk enflasyon”

Sanayicinin önünde kısa vadede en büyük riskin enflasyon olduğunu söz eden Bahçıvan, “Bizim bilhassa Asya ve ABD tarafında fırsatları daha güzel takip etmemiz gerekiyor. Artık yabancı sermayenin biraz daha Asya ülkeleri üzerinden olması gerekiyor. Çin ile yapılan çalışmalar son derece değerli ve bedelli. Aşikâr dallardaki Çin işbirliklerinin daha fazla atmasını ve artırılması gerektiğini düşünüyorum. Bu üzere ülkelerde belirli iş iştirakleri geliştirmeden o ülkelere stratejik boyutlu bir pazar olarak bakmak kolay olmayacak.

ABD pazarında umuyoruz ki Trump devri bizim açımızdan biraz daha işlerin olumlu olacağı bir devir olacak lakin tabi burayı da âlâ okumak lazım. Trump optimistlik yaratmakla birlikte, ABD’nin ne kadar içine kapanacağı değerli bir bahis. Daha muhafazacı bir dünyaya gerçek refleksin artacağını görüyoruz. Liberal dünyadan daha kapalı bir dünyaya gidiyoruz. Bunun için kendi iç problemlerimizden çıkıp bunları güzel tahlil etmemiz gerekiyor. Kesinlikle yüksek teknoloji ve katma kıymetli mevzulara çok daha fazla odaklanmamız gerekiyor. İleriki günlerde ihracatın çok daha zorlayacağı olacağını düşünerek ithalatını yaptığımız eserleri içeride üretmenin yolunu açmamız gerekiyor. 2025’te endüstrinin sırtından indirilmesi gereken en büyük yük enflasyon. Enflasyonu çözemezsek kaideler sağlıklı olmayacak. Enflasyon gayesinden saparsak sırtımıza öbür yükler binecek. Kısa vadede en büyük risk enflasyon, bununla gayretten vazgeçersek değişik şeyler konuşuruz” sözlerine yer verdi.