“Eserlerde alımlar fiyatların arttığı oranda olmuyor”
İstanbul Concept Kurucusu ve Türk-Alman İşadamları Derneği Kültür Ateşesi Işık Gençoğlu Bloomberg HT’de yayınlanan Üst Seviye programında İstek Maliki’nin konuğu oldu.
Gençoğlu’nun programda öne çıkan tabirleri şunlar oldu:
2024 elekten geçirdiğimiz bir sene oldu. Güzellerin ve berbatların ayrıştığı yani piyasa sanatkarlarıyla gerçek sanatkarların farkına varıldığı, koleksiyonerlerin biraz daha neyi almalıyım neyi almamalıyım, hangi sanatçı yarına kalacak hangi sanatçı aslında bir balon bunun idrak edildiği bir sene oldu. 2024 bize ders veren bir yıl oldu. Umarım 2025 de bu dersleri yanlışsız kullandığımız bir yıl olur.
Beşerler hala eski fiyatların beklentisindeler
Bütün gereçler ithal olunca her şey dövize endeksli ve artmaması mümkün değil. Atölyeler, atölyelerin kirası sanatkarların hayatından baktığınız vakit nitekim sürdürülebilir ve istikrarlı olması gerekir. Lakin maalesef fiyatlar arttı, artmaya da devam etmeli fakat etmiyor. Alımlar fiyatların arttığı oranda olmuyor. Aslında alımlar fiyat artışıyla tıpkı oranda buna paralel gitse yeterli olur ancak beşerler hala eski fiyatların beklentisindeler meğer bu fiyatlarla boya parasını bile çıkaramıyorlar. Bu türlü bir kaos içindeyiz açıkçası.
2025 biraz daha ayakta kalabilme mevcutu sürdürebilme yılı olacak diye düşünüyorum.
Ekonomimizin kesinlikle yaratıcı bölümlerden takviye alması lazım
Türkiye’nin yüzünün gülmesi için ve ekonomimizin kesinlikle yaratıcı dallardan dayanak alması lazım. Bunun da Anadolu’ya da hareket etmesi gerekiyor. “Cam Altı” biliyorsunuz Türkiye’de çok önemli varolan klâsik bir sanat koludur. Onu endüstride nasıl çoğaltıp meskenlere sokabiliriz üzere planlarımız var. Bir de Türk sanatkarlarımızı İsviçre’de bu cam firmasıyla bir ortaya getirerek bir Sanat Konutu projemiz var bunu geliştirmek istiyoruz.
Fuarlara iştirakte devlet teşviki kural
Fuarlara iştirakler kesinlikle devlet tarafından teşvik edilmeli. Biz tasarım bazında kobilerle ve markalarla çalışırız ve kesinlikle teşvik alırız fakat sanat bazında ve fuarlara iştirak manasında zayıf kalındığını düşünüyorum. Yaptıklarımızı yurtdışında anlatmamız lazım, fuarlarda kendi standlarımız olmalı ve turizm fuarlarında da olmalıyız. Yalnızca sanat yapıtının satışı üzerinden bir yapılanmaya gittiğiniz vakit bugün iktisat gülüyor siz yapıtlarınızı satıyor olsanız bile moraliniz berbatsa yapıtlara bakmıyorsunuz bile.
Bence koleksiyoner yaptığı yatırımın sürdürülebilirliğine bakmalı, ben çok dikkat ediyorum bugün var yarın yok birtakım isimler var, o yüzden geleceğe yönelik bakılmalı ve yatırım yapılmalı. Olay yalnızca bugün aldım yarına kaç paraya satabilirim değil. Bu esasen daha çok müzayedeci şirketlerin konusuna giriyor. Mesela bizden alınan yapıtların 10 yıl kadar bir müzayede şirketinde olmamasını rica ediyoruz bu biçimde yapıtı veriyoruz zira bu türlü daha çok kendi kıymetine ulaşıyor. Sanatta ticaretin etik kurallar çerçevesinde yapılması gerekiyor.
Sanat lüks harcama sınıfından çıkmalı
Sanatı lüks harcama sınıfından çıkarmak gerekiyor. Sanatla ilgilenmek yalnızca sanat yapıtı sahibi olmak değildir, aslında oraya yapılan yatırımları kendi hayatımızın kalitesini yükseltmek için yapıyoruz. O yüzden koleksiyonerlerin stantlarının halka açılması, müzelere ulaşımın fiyatsız olması çok değerli, İstanbul Çağdaş üzere koskoca bir yapının içinde halk gününün yalnızca yarım güne inmesi, yani bu mevzular çok daha ciddiye alınmalı. Sanatı tabandan ayırmadan, lüks pozisyonuna sokmadan ve lütfen ticaretten başka tutarak toplumsal sorumluluk projesi ve bir sivil toplum hareketi üzere görmek gerektiğini düşünüyorum. Ve lütfen galerilerin yaşamasına müsaade versinler.
