E-ticaret stopajı uygulamasına gerek olmadığına yönelik uğraşların, kanun hazırlık çalışmaları sürecinde sonuç vermediğini söyleyen Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Emre Ekmekçi, mevcut düzenlemede e-ticaret ekosistemi açısından en kritik konunun tevkifat oranı olduğunu ve bu oranın yüzde 1’in altında, yüzde 0,1-0,5 aralığında olması gerektiğini vurguladı. Elektronik kategoriler başta olmak üzere birçok kategoride satıcı marjlarının yüzde 1-2 civarında olduğunu belirten Ekmekçi’ye nazaran yüksek stopaj oranı, birçok işletmenin e-ticaretten uzaklaşmasına neden olacak, e-ticaret dışı kanalların haksız bir rekabet üstünlüğü elde etmesine yol açacak. Bu da tümüyle kayıt içinde olan bir e-ticaret alanının küçülmesine neden olacak.

Hindistan’daki binde 1’lik kesinti dışında örneği yok

E-ticaret ekosisteminin fiyat rekabetinin ağır olduğu bir platform olduğuna dikkat çeken Ekmekçi, kelamlarına şöyle devam etti: “Satıcıların, vergi konusu farklılaşsa da KDV uygulamasına misal bir biçimde, tevkifat ölçüsünü satış fiyatlarına yansıtması büyük ölçüde beklenen görülüyor. Bu durum, bilhassa kâr marjının ve platform komitelerinin düşük olduğu cep telefonu, kahverengi yahut beyaz eşya üzere eserlerin bulunduğu elektronik ve konut aletleri kategorisinde daha belirginleşecek. Tevkifat oranının yüzde 1’in üzerinde belirlenmesi, yansıtma eğilimini daha da artıran bir faktör olacak. Memleketler arası uygulamalara bakıldığında, e-ticarete tevkifat yükümlülüğü getirilmesi son derece az bir uygulamadır. Bu uygulamanın yürürlüğe girdiği yerlerde yaşanan meseleler nedeniyle bu uygulamadan vazgeçildiği yahut oranların çok düşük belirlendiğini görüyoruz. Gerçekten Hindistan’da yüzde 1 ile başlanan e-ticarete vergi kesintisi uygulamasında, stopaj oranı Ekim 2024 itibariyle yüzde 0,1’e indirildi.”

Ticaret kayıt dışı alanlara kayabilir

Bu durumunun klasik perakendeciliği baskılayan e-ticaret ekosisteminde fiyatların genel olarak yükselmesine bağlı olarak fizikî perakende fiyatlarının da yükselmesine münasebetiyle enflasyona sebebiyet vereceğini belirten Ekmekçi, böylelikle kayıtlı bir ekosistem olan e-ticaret ekosisteminin fizikî perakendeye karşı dezavantajlı duruma gelebileceğine ve ticaretin kayıt dışı alanlara kayma riskine sebep olabileceğinin altını çizdi. Ekmekçi öteki muhtemel riskleri ise şöyle sıraladı:

Yüksek stopaj oranı, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerindeki vergi iade taleplerini artırabilir.

Mükellef ve yönetim açısından ek prosedürel zorluklar yaratabilir.

E-ticaret ekosisteminde muhasebesel operasyon karmaşıklığa ve e-ticaretin satıcılar açısından sade ve kolay yapısından uzaklaşmasına neden olabilir.

Finansal süreçler alanında daha yetenekli olan büyük satıcıların, finansal operasyonlarını küçük işletmelere göre daha yeterli yönetmeleri nedeniyle küçük işletmeler rekabet dezavantajı yaşayabilir.