“Yabancılar Türkiye’de doğru fiyatla gayrimenkul yatırımı yapmadıklarını düşünüyor”
Vesta Küresel Kurucu Ortağı Teuta Narazan, gayrimenkul dalındaki gelişmeleri ve yabancıların Türkiye pazarına yönelik ilgisini Bloomberg HT’de Üst Seviye programında kıymetlendirdi.
Narazan’ın programda öne çıkan sözleri şunlar oldu:
Özellikle Türkiye’den yurt dışına konut yatırımlarında 2024 çok süratliydi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran Türkler yurt dışında 2,2 milyar dolarlık alım yaptı.
Son aylara bakarsak aylık ortalamalar da 250 milyon dolara ulaştı. Bu alışılmış Merkez Bankası verisi olduğu için bu yatırımlar Türkiye’den giden yatırımlar, bu yatırımcıların yurt dışından giden paraları ve gayrimenkullerde kıymetlendirme oranını bilemiyoruz. Bu yüzden 2,2 milyar dolardan çok daha fazla olduğuna inanıyoruz.
2025’te bunun çok daha artmasını öngörüyoruz. Bunun için çok sebep var işte Türkiye’deki gayrimenkul fiyatlarında yaşanan artışlar, öngörülemeyen regülasyonlar, kiracı mesken sahibi bağlantıları ve olağan ki buradaki sebeplerin en büyüğü vize alımlarındaki badireler. Bu da alışılmış ailelerin yurt dışı oturum müsaadesi ve vize programlarına ilgisini artırıyor.
Yatırım için hangi ülkeler öne çıkıyor?
Farklı yatırım hedefleri için farklı ülkeler öne çıkıyor. Oturma müsaadesi ve vatandaşlık programlarından ve özgür dolanımdan faydalanmak isteyenler AB ülkelerinde Yunanistan, Portekiz, İtalya üzere ülkelere gidiyor. Böylece bir yatırımla bütün aile bu hakka sahip olmuş oluyor.
Bizim yatırımcılarımız ortasında bir yatırımla 9 kişi faydalanan var. 250 bin euroluk yatırımdan herkes faydalanıyor. Bu yatırımlarla döviz bazında getiri elde ediyorlar. İş insanlarının kimileri direkt pasaport almak istiyorlar. Çin, İngiltere, Avrupa Birliği üzere iş yaptıkları ülkelerde vizesiz sirkülasyon sağlamak istiyorlar.
Çin çok sıkıntı vize veren bir ülke, Karayip Adaları çok tercih ediliyor. Bir de fiyat olarak en uygun bunu hayata geçirmek isteyenlere Letonya ve Litvanya vizesi yalnızca 89 bin Euro. En süratli ve en düşük yatırım dengeli olan bu iki ülke. Bir de yalnızca gayrimenkul getirisi için yani döviz getirisi için yatırımlarda öne çıkan bölgeler evvelden ABD Miami ve İngiltere idi. Artık ise burada Dubai yükselen yıldız. Dubai’de gelir vergisi yok ve getirileri çok daha fazla.
Sıkılaşan önlemler
Avrupa Birliği çok sevmiyor oturma müsaadesi ile vatandaşlık verilmesini. İspanya Mayıs 2025 itibariyle altın vize programını kaldırmaya karar verdi. Bunun sebebi de mahallî halkın konut edinmedeki badireleri. Yabancı yatırımcılar uygun fiyata konut alımını zorlaştırıyor. Portekiz geçtiğimiz yıl gayrimenkul yatırımı yoluyla olanı kaldırdı ve yalnızca fon yatırımına geçti.
İrlanda keza bu programı büsbütün kaldırdı. Yunanistan 250 bin euroluk bir baremini 800 bin eurolara yükseltti. Avrupalılar buradan kazanılan parayı yalnızca yurtdışı geliri için değil, ülkeyi de kalkındırmak için kullanıyorlar.
Türkiye’ye ilgi nasıl?
Türkiye’ye gitgide azalan bir ilgi var. Türkiye Ruslara vatandaşlık veren tek ülkeydi o yüzden Ruslardan ilgi çoktu. Savaştan ötürü bütün ülkeler kapatmıştı bu biçim programları ancak Türkiye’de açıktı münasebetiyle Ruslar vatandaşlıklar aldı.
Artık yatırımcılar da akıllandı, internetten her şeyin fiyatını görebiliyorlar. Maalesef Türkiye’de yatırımcıya gayrimenkul fiyatları çok şişik, yerli bir yatırımcıya nazaran en az yüzde 30 daha kıymetli fiyat veriliyor.
Dünyada da Türkiye’ye nazaran çok daha avantajlı programlar yapılıyor daha uygun fiyatlı, bölgesel teşvikler veriliyor. Tıpkı vakitte Türkiye’de vatandaşlık programları da çok uzadı biz olağanda 3 ayda pasaportlarını veriyoruz ancak bu Türkiye’de 12 aya uzuyor. Türkiye bu mevzuda daha akıllı adımlar atmalı.
Türkiye olarak yatırımcılara daha avantajlı koşullar sunmamız lazım, süratli sonuçlar elde etmemiz lazım, bölgesel teşvikler verebiliriz ve bu şişirilmiş fiyatlara bir denetim getirilmesi yabancı yatırımcıya inanç sağlayacaktır. Maalesef Türkiye’de hakikat fiyata yanlışsız gayrimenkul yatırımı yapmadıklarını düşünüyorlar, bir inanç sorunu doğdu maalesef.
Donald Trump tesiri
Göçmenlik siyasetleri Amerika’da gitgide sıkılaşacak. Orada okuyan öğrencilerin bile orada çalışma hakları vardı artık o bile kaldırılacak, doğum ile vatandaşlık kaldırılacak. Bilhassa çocukları Amerika’da okuyan yatırımcılarımız çocukları ismine IB5 yatırımları yapıyorlar 800 bin dolarlık bir yatırım.