Yatırımdan en yüksek hisse ulaştırma ve haberleşme ile eğitime

2025 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki 1 trilyon 444,4 milyar liralık yatırım ödeneğinden en yüksek hissesi yüzde 30,5 ile ulaştırma-haberleşme kesimi yatırımları aldı. 2025 yılında ulaştırma dalı yatırımları için yüzde 38 artışla 440 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bilhassa demir yolu yük ve yolcu nakliyatının geliştirilmesi maksadı doğrultusunda Halkalı-Kapıkule Süratli Tren Sınırı projesine 29,3 milyar lira, Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 22,8 milyar lira, Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 19,7 milyar lira ve Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 18,5 milyar lira ödenek sağlandı. Üretimin ve ticaretin canlandırılmasına katkı sağlayacak olan iltisak sınırı projelerine yüzde 301,4 artışla 8,4 milyar lira ödenek ayrıldı. Türkiye’nin milletlerarası yük koridorları ile olan irtibatının güçlendirilmesine ve bölgede kıymetli bir lojistik merkezi haline gelmesine hizmet edecek olan Divriği-Kars Demiryolu Çizgisi Rehabilitasyonu projesi için 4,1 milyar lira, Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demiryolu Sınırı projesi için ise 2,4 milyar lira ödenek ayrıldı. Ayrıyeten Kalkınma Yolu projesi kapsamında Gaziantep-Şanlıurfa ve Şanlıurfa-Mardin Süratli Tren Çizgisi projeleri Yatırım Programına dahil edildi.

Ulaştırma-haberleşme dalını, yüzde 15,1’lik hisse ile eğitim dalı takip etti. Eğitim bölümü yatırımları için 2025 yılında yüzde 44,5 artışla 217,9 milyar lira ödenek tahsis edildi. Tüm bireylerin kapsayıcılık unsuru temelinde nitelikli bir eğitime ve hayat uzunluğu öğrenme imkanlarına eşit kurallarda erişimi sağlanarak akademik, toplumsal ve mesleksel hünerlerinin memleketler arası standartlara uygun bir biçimde geliştirilmesi, analitik düşünme, finansal okuryazarlık, işbirlikçi çalışma ve liderlik alanlarında yetkinlik sahibi olmalarının sağlanması, ulusal, manevi, ahlaki, insani ve toplumsal bedelleri içselleştirmiş, ilişkin olduğu aile ve topluma karşı sorumluluk sahibi olarak yetişmeleri hedefiyle temel eğitime 140,8 milyar lira ödenek ayrıldı. Mesleksel eğitimde günümüzün ve geleceğin gereksinimlerini karşılayacak formda fiziki altyapının güçlendirilmesi gayesiyle atölye ve laboratuvar donanımlarının yenilenmesi için “1.500 Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesinin Teknik ve Laboratuvar Altyapısının Modernizasyonu” projesi Yatırım Programına dahil edilmiş ve projeye 5 milyar lira ödenek tahsis edildi.

DSİ, 120 bin hektar alanı suyla buluşturacak

Yatırım ödeneklerinden yüzde 11,4’lük hisse alan tarım bölümüne 2025 yılında yüzde 62,5 artışla toplam 164,1 milyar lira ödenek tahsis edildi. Ziraî sulama yatırımları kapsamında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yüzde 87,5 artışla 95,7 milyar lira ödenek tahsis edilmiş olup bu ödenekle yaklaşık 120 bin hektar alanın sulamaya açılması ve 20 bin hektar alanda sulama sistemlerinin yenilenmesi planlanıyor. GAP Aksiyon Planı kapsamında “Aşağı Fırat 2. Merhale Sulaması” projesine 8,2 milyar lira, “Silvan Sulaması 1. Merhale” projesine 8 milyar lira ve “Orta Ceyhan Menzelet Sulaması 2. Merhale” projesine 2,4 milyar lira ödenek tahsis edildi. Ayrıyeten taşkın muhafaza projelerine de 32,5 milyar lira ödenek ayrıldı. Arazi toplulaştırma projelerine tahsis edilen 5 milyar lira ödenekle yaklaşık 465 bin hektar alanın toplulaştırma tescil çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. Orman yangınlarıyla gayret kapsamında ise Orman Genel Müdürlüğü hava taşıt filosuna 2025 yılında 4 küçük yangın tanker uçağı katılacak.

Yatırım ödeneklerinde yüzde 10,3 hisseye sahip olan madencilik bölümüne 2025 yılında yüzde 40,3 artışla 148,8 milyar lira, yüzde 7,6 hisseye sahip olan güç dalına ise yüzde 45,6 artışla 110,2 milyar lira ödenek ayrılmış olup kelam konusu dallarda proje bazında kıymetli gelişmelerin kaydedilmesi bekleniyor. Karadeniz’deki 710 milyar metreküplük doğal gazın üretilmesine ve sahanın üretim kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak yürütülen Sakarya Doğal Gaz Alanı Geliştirme Projesi’nde çalışmalara süratle devam edilmekte olup projeye 72,8 milyar lira ödenek tahsis edildi. Güçte dışa bağımlılığımızın azaltılması maksadıyla yürütülen öteki doğal gaz ve petrol arama ve üretim faaliyetleri için ise 67,9 milyar lira ödenek ayrıldı.

Sıhhat yatırımlarına ayrılan ödenek 121,1 milyar lira

Sağlık bölümünün 2025 yılı yatırımlarından aldığı hisse yüzde 9,6 olarak gerçekleşti. Fiziki altyapıda, hizmete erişimde ve hizmet kalitesinde sağlanan ilerlemenin daha da geliştirilmesi ve bölgesel farklılıkların azaltılması emeliyle Sıhhat Bakanlığına yüzde 46,5 artışla tahsis edilen 121,1 milyar lira ile 2025 yılında 16.715 yatak ve 365 ünite hizmete alınacak. 2025 yılında merkezi idare bütçesi kapsamında 18 bin 450 yatak kapasiteli 16 kent hastanesinin üretimine devam edilecek olup, bu hastanelerden 5 bin 450 yatak kapasiteli 5 hastane projesi tamamlanacak.

Yatırımcı ve girişimcilere daha fazla yatırım yeri oluşturmak, üretim ve istihdamı artırmak maksadıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına imalat sanayii bölümünde yüzde 52,9 artışla 23,3 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bu kapsamda, organize sanayi bölgesi projeleri için yüzde 101,5 artışla 10,8 milyar lira, küçük sanayi sitesi projeleri için ise yüzde 195,3 artışla 6,5 milyar lira ödenek sağlandı.

Ülkenin AR-GE ve yenilik kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak TÜBİTAK TARAL üzere araştırma dayanak programları, üniversiteler ile kamu kurumlarında araştırma altyapısı projeleri ve Araştırma Üniversiteleri Takviye Programı kapsamında tahsis edilen yatırım bütçesinde yüzde 45 artış sağlanarak 31,7 milyar lira ödenek tahsis edildi.

Ayrıca yükseköğretimde kalitenin artırılması, fiziki imkanların geliştirilmesi, sıhhat altyapısının güzelleştirilmesi ve araştırma altyapısının güçlendirilmesine yönelik olarak üniversitelere 2025 yılında yüzde 51 artışla 53,5 milyar lira yatırım ödeneği sağlandı.